Jerez de la Frontera – wino, flamenco, konie i MotoGP
Już od czasów starożytnych Jerez de la Frontera uznawane było za jedno z najważniejszych miast Andaluzji. Co ma nam do zaoferowania dziś? Okazuje się, że całkiem sporo, ponieważ Jerez de la Frontera jest mekką nie tylko miłośników wina, ale także wielbicieli sztuki flamenco oraz andaluzyjskich koni.
Jerez de la Frontera to największe miasto prowincji Kadyksu i piąte pod względem wielkości miasto w Andaluzji. Zawiedziony może być ten, kto będzie oczekiwał, że Jerez jest typowym białym andaluzyjskim miasteczkiem na wybrzeżu. Oddalone o 15 kilometrów w linii prostej od Oceanu Atlantyckiego Jerez oferuje jednak wiele innych atrakcji.
Spis treści
Historia
Dawniej tereny Prowincji Kadyksu zamieszkiwane były przez przedstawicieli różnych kultur – przede wszystkim fenicjan, rzymian, czego dowodzą zebrane pozostałości archeologiczne. Następnie osiedlali się tu chrześcijanie, muzułmanie oraz żydzi. Rozwój miasta umożliwiło odkrycie Ameryki oraz podbój Grenady w 1492 roku przez Kastylijczyków – w tym czasie Jerez stało się jednym z najbogatszych miast Andaluzji.
Od XVI wieku region rozwijał się za sprawą produkowanego tu wina. To właśnie dzięki słynnym bodegom Jerez de la Frontera zostało uprzemysłowione w XVIII i XIX wieku jako jedno z pierwszych miast w Hiszpanii. Powstała tu w 1854 roku pierwsza linia kolejowa w kraju, która łączyła Jerez z Puerto de Santa María i służyła niczemu innemu jak… transportowi 500-litrowych beczek wina z Jerez do najbliższych portów, skąd eksportowano je dalej na cały świat.
Z czasów świetności w Jerez zachowały się nie tylko okazałe bodegi (winiarnie), ale także zabytkowa architektura. Stare miasto zostało w dużej mierze wyłączone z ruchu samochodowego, więc jego uroki odkrywa się z prawdziwą przyjemnością.
Wino (jerez, sherry, xérès…)
Zwiedzanie Jerez najlepiej zacząć od największej dumy miasta – czyli od kieliszka (a raczej copity) jerez szerzej znanego jako sherry, ponieważ pod taką nazwą rozpropagowali te wina Anglicy. Sherry to wino wzmacniane, które ma od 15 do nawet powyżej 20%. Innym, szerzej znanym w Polsce winem wzmacnianym jest porto. Żaden miłośnik wina nie powinien wyjechać stąd zawiedziony, ponieważ istnieje wiele odmian, które trafią w gust zarówno wielbicieli wytrawnych jak i słodszych win.
W Jerez de la Frontera znajduje się mnóstwo bodeg, które można odwiedzić i dowiedzieć się więcej na temat tego, jak powstaje wino typu sherry. W samym Jerez jest ich ponad 20. My szczególnie polecamy bodegę Lustau – zwiedzanie katedr wina, bo tak ze względu na architekturę i magię tych miejsc nazywane są tutaj winiarnie, to niezwykłe doświadczenie nie tylko koneserów wina. Można też po prostu wejść do jednego z typowych barów (tabancos) w centrum miasta, by tam w towarzystwie dobrych tapas próbować różnych rodzajów wina z Jerez de la Frontera.
Co zobaczyć w Jerez de la Frontera?
Alcázar (Zamek w Jerez de la Frontera)
Pochodzący z XI wieku kompleks pałacowo-obronny był siedzibą muzułmańskich władców Jerez. Później twierdza była przebudowywana – w XII wieku przez Almohadów, a w XV przez hiszpańskich władców. Znacznie później, bo dopiero w XVII w. dobudowany został barokowy pałac. Alcázar w Jerez nie może oczywiście równać się z tym sewilskim. Zachowała się tutaj zaledwie część fortecy, arabskie łaźnie, kaplica (dawny meczet), dziedziniec i ośmioboczna wieża oraz wieża z XV wieku czyli Torre del Homenaje. Jednak warto spędzić przestrzeniach zamku chociaż chwilę, ponieważ jest on uznawany za najstarszą budowlę tego typu w Hiszpanii.
Niewielka liczba turystów sprawia, że relaks w przypałacowych ogrodach jest naprawdę przyjemny. Wśród geometrycznych klombów i szumu fontann można poczuć tu klimat sprzed wieków. Co ciekawe, w pałacu Villavicencio jest zainstalowana camera obscura (tak jak w Torre Tavira, którą polecaliśmy w artykule o zwiedzaniu Kadyksu) i można podziwiać stąd malowniczą panoramę miasta.
Gdzie: Alameda Vieja, Jerez de la Frontera
Za ile: bilety w cenie 5-7 euro
Katedra (Catedral de San Salvador de Jerez de la Frontera)
Świątynia została wzniesiona w XVIII w. na miejscu dawnego meczetu. Przez długi czas była kolegiatą, katedrą stała się dopiero w latach 80. dwudziestego wieku. Katedra w Jerez jest oczywiście mniejsza niż ta w Sewilli. Budowla łączy w sobie wpływy baroku, neoklasycyzmu i gotyku. Jej wnętrze jest dużo chłodniejsze i pozbawione zdobień, jednak zachwyca grą wpadających do środka promieni światła. Warto do niej wejść też dlatego, że można tam podziwiać kilka znaczących dzieł sztuki, w tym jedno dzieło Francisca de Zurbarána.
Tuż obok katedry znajduje się wieża dzwonnicza, która podobnie jak sewilska Giralda, była kiedyś minaretem. Warto wdrapać się na szczyt, by podziwiać widoki rozpościerające się na całe Jerez de la Frontera.
Gdzie: Plaza Encarnación, Jerez de la Frontera
Za ile: 4-7 euro
Flamenco w Jerez de la Frontera – bulería de Jerez
O wielu miastach z Andaluzji można przeczytać, że są kolebką flamenco. Jerez także zyskało ten przydomek, a do tego całkiem słusznie. To tutaj powstał jeden z najbardziej charakterystycznych stylów flamenco – bulería de Jerez. Jerez jest także miejscem urodzenia wielu artystów flamenco. W XIX i XX wieku narodzili się i tworzyli tu tacy artyści jak La Paquera, Manuel Morao, Parilla de Jerez czy Lola Flores. Długą tradycję flamenco kontynuują także współcześni artyści pochodzący z Jerez de la Frontera m.in. José Mercé, Moraíto, El Torta czy Capullo de Jerez.
Gdzie zobaczyć flamenco w Jerez de la Frontera?
Festival de Jerez – od ponad 20 lat na przełomie lutego i marca w Jerez de la Frontera odbywa się jeden z największych festiwali flamenco na świecie. W programie festiwalu znajdują najlepsze spektakle i często właśnie tu, w Teatrze Villamarta, mają swoją premierę. W programie znajdują się także liczne koncerty i warsztaty, które co roku przyciągają miłośników tej sztuki z całego świata. Spektakle, które tu zobaczycie są bardzo różne – od prób reinterpretacji i wpisania sztuki flamenco we współczesny kontekst, po czyste, tradycyjne formy. Niemalże każdy z koncertów tego dwutygodniowego festiwalu jest wyprzedany, dlatego bilety na festiwalowe wydarzenia warto kupować ze sporym wyprzedzeniem.
Tabancos flamencos – w Jerez znajdziecie wiele knajpek, które słyną z pokazów flamenco (tzw. tablaos). Najczęściej pokazy są darmowe, a prezentują się na nich lokalni artyści flamenco. Pokazy w tabancos przyciągają nie tylko turystów, ale przede wszystkim mieszkańców Jerez, którzy kochają swoją rodzimą sztukę. Bardzo często też tego typu pokazy kończą się spontaniczną fiestą, gdzie do artystów dołączają oglądający. Taka improwizacja ma jednak swoją ściśle określoną strukturę i lepiej nie zaburzać jej, jeśli nie do końca znamy zasady. Dotyczy to nie tylko zaimprowizowania tanecznej solówki (najczęściej por bulería), ale także klaskania, czyli wykonywania palmas. Zalecamy jedynie przyglądać się tej niezwykle żywiołowej i autentycznej sztuce. 😉
Do najpopularniejszych miejsc z pokazami flamenco w Jerez można zaliczyć Tabanco El Pasaje, gdzie niemal codziennie odbywają się darmowe występy. El Pasaje powstało w 1925 roku, a w czasach swojej młodości śpiewała tu sama Lola Flores. Inne tabancos i peñas, gdzie możecie zobaczyć flamenco w Jerez to m.in. Tabanco a la Feria, Tabanco Cruz Vieja, Peña Flamenca La Bulería oraz La Guarida del Angel. Poza tym w dzielnicy Santiago znajdziecie także Centro Andaluz De Documentación Del Flamenco, które zajmuje się archiwizowaniem i promocją wpisanej na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO sztuki flamenco.
Real Escuela Andaluza del Arte Ecuestre
Jerez de la Frontera jest tak roztańczone, że tańczą tu nawet konie. I tego „tańca”, bo tak określają ich majestatyczny ruch Hiszpanie, uczą się w Królewskiej Akademii Sztuki Jeździeckiej. Sama siedziba szkoły jest także wyjątkowa i piękna pod względem architektonicznym, ponieważ znajduje się przy XIX-wiecznym pałacu.
Warto tu dotrzeć, by zobaczyć spektakl “Cómo bailan los caballos andaluces” (“Jak tańczą andaluzyjskie konie”). Pokaz jest popisem doskonałego jeździectwa składającym się z najtrudniejszych elementów tej sztuki oraz piękna andaluzyjskich koni (pura raza española). Oglądając ten spektakl, ma się wrażenie, że konie rzeczywiście tańczą. Oprócz pokazu możliwe jest także zwiedzanie stajni, Muzeum Sztuki Jeździeckiej (Museo del Arte Ecuestre) i Muzeum Powozów (Museo del Enganche).
Gdzie: Av. Duque de Abrantes, Jerez de la Frontera
Za ile: cena spektaklu “Cómo bailan los caballos andaluces” 17-27 euro; zwiedzanie pałacu oraz Muzeum Sztuki Jeździeckiej i Muzeum Powozów 5-7 euro
Moto GP – Circuito de Jerez
Jerez de la Frontera to z pewnością miasto znane także fanom motoryzacji. Zawody na torze w Jerez są stałym punktem kalendarza na każdy sezon Moto GP i innych wyścigów motocyklowych, jak chociażby Mistrzostwa Europy Moto2.
Tor w Jerez de la Frontera nosi nazwę legendarnego hiszpańskiego motocyklisty Ángela Nieto. To trzynastokrotny mistrz świata, który stał się wzorem do naśladowania dla wielu młodych sportowców – stąd w Hiszpanii tak duża liczba świetnych motocyklistów, jak chociażby obecny mistrz świata Marc Márquez, Jorge Lorenzo, Dani Pedrosa, Maverick Viñales i wielu innych.
Zawody MotoGP, które do Jerez przyciągają wielu turystów i miłośników motosportu odbywają się zazwyczaj na początku maja. Tor stał się rozpoznawalny wśród fanów motosportu dzięki charakterystycznym, biało-błękitnym tarkom.
Tor w Jerez de la Frontera nie gości wyścigów Formuły 1, natomiast regularnie odbywają się tutaj przedsezonowe treningi i testy F1.
Gdzie: Carretera de Arcos-Jerez de la Frontera, Km 10
Za ile: 30-100 euro za bilety na wyścig MotoGP
Kiedy warto przyjechać do Jerez de la Frontera?
Zawsze! 😉 A idealnie, jeśli zarezerwujecie sobie jeden z terminów z bogatej listy świąt z kalendarza wydarzeń mieszkańców Jerez de la Frontera. A jest w czym wybierać: Festival de Jerez, obchody Semana Santa, Feria de Jerez (inaczej nazywana też Feria del Caballo), festiwal Verano de bulería czy Zambombas de Jerez.
Pamiętajcie jednak, że podczas świąt i festiwali ceny zakwaterowania wzrastają nawet czterokrotnie. Ceny poza sezonem (i nie w trakcie popularnych imprez) są przystępne, a miasto spokojne, co pozwala na spokojne odkrywanie i delektowanie się typowo andaluzyjskim klimatem tego miejsca.
Jak dojechać do Jerez de la Frontera?
Dojazd do Jerez de la Frontera jest bardzo prosty. Po pierwsze, w Jerez jest lotnisko, na które dolecicie z Berlina korzystając z linii easyJet. Loty odbywają się jednak rzadko, więc wyjazd do Jerez najlepiej połączyć na przykład z wakacjami w Sewilli. Z Sewilli do Jerez dostaniecie się pociągiem Renfe (Media Distancia) kursującym na trasie Sevilla-Cádiz. Podróż trwa nieco ponad godzinę i za bilet zapłacicie około 10-11 euro.
Pogoda w Jerez de la Frontera
Miasto znajduje się w strefie klimatu śródziemnomorskiego z wpływami oceanicznymi, co sprawia, że nawet w lutym i marcu macie szansę trafić tu na wspaniałą pogodę. Zimy są umiarkowane i deszczowe, a lata gorące i suche. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 17 stopni (najzimniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią temperaturą 15 st. C). Ponad 60 dni w roku, najczęściej w sierpniu, temperatura przekracza 40 st. C.
Atrakcje w pobliżu Jerez
Jerez to także doskonała baza wypadowa do zwiedzania białych andaluzyjskich miasteczek (pueblos blancos) oraz pobliskich plaż wybrzeża Costa de la Luz. Blisko stąd do takich miejscowości jak Sánlucar de Barrameda (to tu w sierpniu odbywają się słynne wyścigi konne na plaży), Kadyks czy Chiclana de la Frontera, gdzie znajdziecie najpiękniejsze plaże w prowincji Cádiz. Ponadto zaledwie 35 kilometrów od Jerez znajduje się Park Narodowy Doñana (Parque nacional y natural de Doñana).
Wiele z Andaluzyjskich miast mogłoby walczyć o miano najpiękniejszego, jednak Jerez ma w sobie coś przyciągającego (czy to tylko za sprawą sherry?). Trudno nam nie zgodzić się z tym, co w XIX wieku pisał Victor Hugo w swoim dramacie Lukrecja Borgia: „Jerez de la Frontera to miasto, które powinno znaleźć się w raju”.
Planujecie zwiedzanie Andaluzji? Może zainteresują Was także nasze artykuły o Sewilli, stolicy Andaluzji lub Kadyksie, najstarszym mieście Europy Zachodniej.
