Madryt – zwiedzanie alternatywne. 3 miejsca, które musisz odwiedzić

Największe atrakcje Madrytu już za Wami. Byliście na Plaza Mayor, Puerta del Sol i w Parku Retiro. Zobaczyliście dzieła w Museo del Prado i Reina Sofía. Odhaczyliście te i wiele więcej atrakcji, o których przeczytaliście w przewodniku pod hasłem “Co zobaczyć w Madrycie – najważniejsze atrakcje” i wciąż Wam mało? Przeczytajcie ten artykuł, by poznać sposób na bardziej alternatywne zwiedzanie Madrytu.

Stolica Hiszpanii to świetne miasto na weekendowy wypad. W dwa dni z całą pewnością uda się odwiedzić najważniejsze turystyczne atrakcje Madrytu. Ale jeśli chcecie w pełni poznać jego uroki, zachęcamy, by zostać tam na dłużej i zobaczyć miejsca z tej listy! Przedstawiamy trzy miejscówki mające swój początek w czasach przemysłowego rozwoju Madrytu – dawną rzeźnię, fabrykę tytoniu i elektrownię. Gotowi na podróż w czasie a zarazem wejście w głąb alternatywnego Madrytu i jego artystycznego światka?

Madryt za darmo

Oczywiście, niemożliwe jest, by tak potężne miasto miało do zaoferowania tylko kilka ciekawych miejsc, o których można przeczytać na pierwszych stronach przewodnika. Madryt skrywa mniej znane atrakcje, dzięki czemu spacer po stolicy, odkrywanie klimatowych miejsc i architektonicznych smaczków już samo w sobie jest atrakcją. Bardzo często te (nieco młodsze) zabytki pomijane są przez turystów. Mimo, że bardzo często znajdują się w centralnych dzielnicach miasta miejsca.

Aha, i jeszcze jedno! Są to darmowe atrakcje, które możecie zobaczyć w Madrycie! Dzięki temu artykułowi odkryjecie świetne miejsca, a do tego nie nadszarpniecie swojego budżetu! Może być lepiej? Zapraszamy na spacer po industrialnym Madrycie!

Madryt – zwiedzanie alternatywne: Matadero

Matadero to stara madrycka rzeźnia i targ bydła, które powstały na początku XX wieku. Niegdyś teren rzeźni był przedmieściami stolicy, teraz należy do dzielnicy Arganzuela. To doskonały przykład rozwoju przemysłowego Madrytu z początku ubiegłego stulecia. Teren jest ogromny, ponieważ w jego skład wchodzi prawie 50 budynków w stylu neomudejar. Rzeźnia miała zaopatrywać całe miasto i rozwiązać tym samym problem braku higieny i rozprzestrzeniania się chorób, które spowodowane były niczym nienormowaną hodowlą bydła przez mieszkańców Madrytu.

W latach 70. rzeźnię zamknięto, ponieważ była już przestarzała. Po śmierci generała Franco, w czasach rozkwitu kulturalnego, jej przestrzenie zostały zajęte przez artystów i ludzi z wizją, którzy chcieli twórczo wykorzystać potencjał tego miejsca. Miasto odpowiedziało na tę potrzebę późno, bo dopiero w XXI wieku. Od 2011 roku Matadero znajdujące się tuż przy parku Madrid Río nad brzegiem rzeki Manzanares funkcjonuje jako wyjątkowe centrum kultury. Budynki odrestaurowano i dziś znajduje się tu wiele różnych instytucji kulturalnych oraz przestrzeni przeznaczonych na wystawy czasowe, warsztaty artystyczne i działalność teatralną.

W budynkach Matadero znajdują się między innymi:

• Cineteca, czyli jedyne w Hiszpanii kino, gdzie wyświetlane są niemal wyłącznie filmy dokumentalne. To wyjątkowe miejsce dla wszystkich miłośników gatunku non-fiction.
• Naves Matadero. Centro Internacional de Artes Vivas – to przestrzeń, w której podejmowane są prace z zakresu sztuk widowiskowych, wizualnych i muzyki.
• Nave 16 jest przestrzenią wystawową o powierzchni ponad 4000 metrów kwadratowych, która pełni różnefunkcje – zależności od okazji zamienia się w salę wystawową lub miejsce twórczych warsztatów.
• Central de Diseño – funkcją tego miejsca jest promocja i rozwój wzornictwa przemysłowego oraz grafiki użytkowej. Odbywa się tu także Mercado de Diseño, czyli targ, podczas którego można kupić przedmioty do domu i ubrania od lokalnych projektantów.
• Casa del Lector – dawne miejsce uboju krów zastąpiło… centrum badań nad literaturą. Jego celem jest szkolenia i rozpowszechnianie czytelnictwa wśród wszystkich grup wiekowych. Odbywają się tu także spotkania autorskie, wystawy i warsztaty.

To tylko niektóre z przestrzeni Matadero Madrid. Na terenie dawnej rzeźni znajdziecie również miejsca, by coś zjeść – La Cantina oraz Cafetería de las Naves. W trakcie lata na głównym placu odbywają się tu także kino letnie, targ lokalnych producentów żywności i rzemieślników.

Program aktualnych wydarzeń znajduje się tutaj.

Gdzie: Plaza de Legazpi 8 (mapka na końcu artykułu!),
Metro: Legazpi (linia nr 3)
Za ile: wejście na teren Matadero jest darmowe, jednak poszczególne wydarzenia (jak chociażby Mercado de Diseño czy seanse w Cinetece są biletowane – sprawdź cenę przy konkretnym wydarzeniu, które Cię zainteresuje)

Madryt – zwiedzanie alternatywne: Tabacalera

Innym miejscem, które swoje początki ma w czasach przemysłowego rozwoju Madrytu jest Tabacalera, czyli dawna fabryka tytoniu (Fábrica de Tabacos de Embajadores). Powstała wcześniej niż Matadero, bo pod koniec XVIII wieku. Dokładniej budynek został wzniesiony między 1780 a 1792 rokiem. Początkowo był przeznaczony na królewską fabrykę wódki i kart do gry (swoją drogą, to dość ciekawe połączenie). Jednak szybko, bo już od 1809 roku aż do końca XX wieku, jego funkcją stała się produkcja tytoniu. Nad szatkowaniem i zwijaniem tytoniu pracowało tu ponad 1000 kobiet. Potężny, czteropiętrowy budynek, dający niegdyś pracę wielu mieszkańcom dzielnicy Lavapiés, jest jednym z pierwszych przykładów architektury przemysłowej w Madrycie.

Popadająca w ruinę fabryka tytoniu ostatecznie zakończyła działalność dopiero w 2000 roku, gdy firma tytoniowa została sprywatyzowana. Niszczejący przez 10 lat budynek był własnością publiczną. Początkowo rząd chciał przeznaczyć na jego odnowienie 30 milionów euro. Tak się jednak nie stało, (na szczęście?) porzucono ten pomysł z powodu braku funduszy. Tabacalera została odrestaurowana jedynie w minimalnym stopniu i przypomina dziś artystyczny squat, pełniący funkcje kulturalno-społeczne. Organizacja życia i aktywności w Tabacalera prowadzona jest w sposób demokratyczny, a wydarzenia są zawsze darmowe i dostępne dla wszystkich.

Podobnie jak w Matadero, w tym wyjątkowym centrum kultury znajdziecie kilka różnych przestrzeni. Piętro oraz piwnice budynku zostały podzielone na dwa obszary.

W Espacio Promoción del Arte znajdziecie czasowe wystawy artystów z całego świata, aktywności związane z fotografią i sztukami wizualnymi oraz artystyczne warsztaty i rezydencje. Jest sala Principal, w której prezentowane są wystawy sztuki współczesnej. To tu pokazywane są dzieła wielkiego formatu, w tym fotografie, malarstwo, a także instalacje site specific. Co ciekawe, sala przeszła rewitalizację, ale tylko w takim stopniu, żeby nie stwarzać niebezpieczeństwa dla odwiedzających.

Jeśli chodzi o wystrój, to specjalnie nic tu nie zmieniono. Znajdziecie tu chociażby przemysłowe wagi, czy umywalki, z których korzystali robotnicy fabryki. W la Tabacalera co krok traficie także na graffiti i inne wytwory sztuki ulicznej, które nadają temu miejscu wyjątkowy charakter. Na szczególną uwagę zasługuje Espacio de arte urbano, czyli przestrzeń sztuki ulicznej. Zewnętrzne ściany muru wokół dawnej fabryki zostały przekształcone w swoistą galerię sztuki, wypełnioną muralami.

Drugi obszar to Centro Social Autogestionado La Tabacalera de Lavapiés (samorządowe centrum społeczne), w którym od 2010 roku realizowane są różnego rodzaju działania kulturalne, takie jak koncerty, warsztaty, czy spotkania wokół literatury. To miejsce spotkań mieszkańców dzielnicy Lavapiés i nie tylko. Sąsiedzi i artyści pracują nad utrzymaniem tej przestrzeni, organizując spektakle, wystawy, debaty a nawet przygotowując wspólnie posiłki czy sąsiedzkie imprezy. Mile widziane są tu wszystkie projekty non-profit, które spełniają warunek inkluzywności i budują wokół siebie społeczność. Dzięki takim inicjatywom Tabacalera stała się sercem multikulturowej i różnorodnej dzielnicy.

Program aktualnych wydarzeń znajduje się tutaj.

Gdzie: Calle de Embajadores 51,

Metro: Embajadores, linia nr 3
Za ile: wstęp i wszystkie wydarzenia są darmowe

Madryt – zwiedzanie alternatywne: CaixaForum Madrid

Kolejne miejsce na naszej mapie zabytków z czasów przemysłowego rozwoju Madrytu to CaixaForum, które mieści się w dawnej elektrowni przy Paseo del Prado. Lokalizacja jest tutaj zaletą i zgubą, ponieważ mało kto pamięta, by odwiedzić to miejsce, będąc na trasie Złotego Trójkąta Sztuki, czyli trzech muzeów o światowej sławie leżących przy Paseo del Prado – od Muzeum Reina Sofía, przez Muzeum Narodowe Prado, po Muzeum Thyssen-Bornemisza.

Pochodzący z początku XX w. budynek, w którym od 2008 roku ma swoją siedzibę CaixaForum Madrid, dziś popadł w mezalians z awangardą i… całkiem dobrze na tym wyszedł! Projekt szwajcarskich architektów Jacques’a Herzoga i Pierre’a de Meurona jest teraz doskonałą przestrzenią dla działań kulturalnych.

Na szczególną uwagę zasługuje zawieszona konstrukcja bryły budynku. Gdy patrzy się z daleka, to budynek sprawia wrażenie lewitującego nad ziemią. Architekci, nadając nowe życie dawnej elektrowni, zdecydowali się przenieść ciężar budynku na wewnętrzne filary, które są ukryte. Efekt był możliwy dzięki stalowym belkom i metalowo-betonowej konstrukcji.

Na drugim i trzecim piętrze budynku CaixaForum w Madrycie znajdziecie sale wystawowe. Z kolei na czwartym piętrze mieszczą się kawiarnia i restauracja. Jednak to, co wzbudza największy zachwyt znajduje się na zewnątrz, przed budynkiem! Mowa oczywiście o spektakularnym pionowym ogrodzie o wysokości 24 metrów, który pokrywa fasadę sąsiedniego budynku. To dzieło Patricka Blanca zostało stworzone z 15 000 roślin z 250 różnych gatunków. Rośliny posadzone są bez ziemi, a ich wegetacja jest możliwa dzięki wodzie i dostarczanym składnikom odżywczym. Ten wiszący ogród naprawdę robi wrażenie!

Sprawdź aktualny kalendarz wystaw w CaixaForum Madrid.

Gdzie: Paseo del Prado 36,
Metro: Estación del Arte (linia nr 1)
Za ile: bilet wstępu na poszczególne wystawy zazwyczaj kosztuje 6 euro

Mamy nadzieję, że spodobała Wam się ta wycieczka po śladach przemysłowego rozwoju stolicy Hiszpanii! Dzięki przekształceniu tych miejsc w centra kultury i sztuki, zyskały one nowe życie. Naszym zdaniem to jedne z ciekawszych i zaskakujących atrakcji Madrytu!

PS. Chyba nie musimy dodawać, że wszystkie z tych industrialnych miejsc są bardzo instafriendly 😉

Madryt – zwiedzanie alternatywne: mapa